آشنایی با آنژیوکت( iv Cannula )

آنژیوکت یک کتتر کوچک و انعطاف پذیر است که از آن جهت تزریق های داخل وریدی ، انتقال مایعات یا خونگیری برای درمان بیماران که بیشتر در ناحیه دست یا بازوی بیمار توسط پزشک یا پرستار جایگذاری می گردد. آنژیوکت در واقع مخفف واژه آنژیو کتتر ( catheter Angio )  که آنژیو به معنی رگ و کتتر به معنی لوله نازک و منعطف است. جهت آشنایی بیشتر با آنژیوکت با ما در این مطلب همراه باشید.

 

آشنایی با تاریخچه آنژیوکت

یکی از اولین کانولا ها ( Cannula ) در سال 1907 میلادی توسط دانشمند آلمانی هرمن استرائوس ( Herman Strauss ) اختراع گردید که با نام کانولای استرائوس شناخته شد.

اولین آنژیوکت مدرن در سال 1962 توسط دانشمند آلمانی آقای دکتر براون ( B – Braun ) تولید شد  که آن را برانولا ( Branula ) نام گذاری کرد.

موارد استفاده از آنژیوکت

• از آنژیوکت جهت موارد زیر استفاده می شود
• برای تزریق دارو و سرم تراپی
• در انتقال خون
• جهت انتقال مایعات به بدن بیمار هنگامی که بیمار به طور طبیعی قادر به نوشیدن نباشد
• تزریق داروهای شیمی درمانی به بیماران سرطانی

چرا برای موارد ذکر شده از آنژیوکت استفاده می کنیم؟

در حقیقت از آنژیوکت به عنوان رابطی برای تزریق دارو ، مواد مغذی و مواردی که اشاره کردیم استفاده می شود چرا که آنژیوکت به طور موقت در رگ بیمار توسط پزشک یا پرستار جایگذاری می شود و نیازی به تزریقات مکرر ندارد و باعث ایجاد درد و جراحت بیشتر در بیمار نمی شود .

آشنایی با اجزای تشکیل دهنده آنژیوکت :

آنژیوکت از چندین جز تشکیل شده است که شامل :

نیدل ( needle ): جنس نیدل از استیل می باشد و دارای نوک تیز و برّنده است وظیفه نیدل ایجاد برش در پوست و رگ جهت ورود و جایگیری کتتر داخل رگ می باشد.

کتتر ( catheter ) : کتتر آنژیوکت یک لوله از جنس پلاستیک که منعطف و بسیار نازک است.

دریچه ( Valve ) : وَلو که در داخل قسمت پلاستیکی کانولا قرار می گیرد از جریان برگشتی مایعات جلوگیری میکنید.

پورت تزریق (  injection port ) : پورت تزریق  تزریق دارو به وسیله سرنگ به بیمار مورد استفاده قرار میگیرد.

باله ها ( wings ) : باله های آنژیوکت جهت تنظیم و ثابت نگه داشتن نیدل و کتتر داخل رگ طراحی شده اند .

دستگیره نیدل (needle grip ) : دستگیره ای پلاستیکی در انتهای نیدل که برای جداسازی نیدل از کتتر مورد استفاده قرار می گیرد.

محفظه برگشت ( flashback chamber ) : محفظه ای جهت خروج خون از رگ که نشانگر قرارگیری صحیح کتتر در داخل ورید می باشد.

درپوش پیچی ( Luer lock plug ) : در پوشی سفید رنگ که بعد از تزریق جهت جلوگیری از نشتی خون برای بستن موقت مسیر کتتر استفاده می شود.

سایزبندی و انواع آنژیوکت

سایزبندی آنژیوکت بر اساس میزان مایع عبوری (Flow Rate) از  داخل کتتر به داخل رگ بیمار محاسبه و مشخص

می گردد که بر این اساس هفت سایز استادارد برای آنژیوکت تعریف شده است ، که نسبت به نیاز بیمار ، سن بیمار یا

قطر رگ بیمار مورد استفاده می گردد که  در7 رنگ و ر سایزهای14G , 16G , 18G , 20G 22G,24G,26G   مشخص شده است.

 

گیج سر سوزن  (Needle Gauge)

واژه Gauge  نشأت گرفته از سیستم Birmingham gauge می باشد این سیستم در سده 19 میلادی در تولید لوله های فلزی برای مشخص کردن قطر داخلی لوله ها به کار گرفته می شد که از قرن بیستم در صنعت پزشکی نیز ازاین سیستم  استفاده می شود. گیج نیدل که با حرف ‘G’ نشان داده می شود نشان دهنده قطر خارجی سر سوزن است .به این صورت می باشد  که هر چه عدد G بزرگتر می شود قطر خارجی نیدل کوچک تر میگردد . در حقیقت شماره آنژیوکت با قطر آن رابطه عکس دارد، هر چه شماره آنژیوکت بزرگترباشد نیدل نازک تری دارد.

 

 

آنژیوکت نارنجی (14G)  :

آنژیوکت نارنجی که بزرگ ترین قطر را را در بین آنژیوکت ها دارد در مواردی نظیر:

عمل های جراحی با ریسک بالا ، ایفیوژن خون ومایعات غلیظ مورد استفاده قرار میگیرد.

قطرخارجی نیدل (outer diameter): 2.1mm

میزان مایع عبوری (flow rate):270ml/min

 

 

 

آنژیوکت طوسی (16G)  :

آنژیوکت طوسی در مواردی نظیر تروما ، جراحی، اینفیوژن سریع خون بیمار و یا زمانی که بیمار نیاز به تزریق خون یا مایعات با سرعت بالا دارد مورد استفاده قرار میگیرد.

قطرخارجی نیدل (outer diameter): 1.8mm

میزان مایع عبوری (flow rate):210ml/min

 

 

 

آنژیوکت سبز (18G)  :

آنژیوکت سبز در مواردی نظیر :  انتقال و تزریق حجم بالای مواد مغذی و یا محلول های نمکی  به بیمار مورد استفاده قرار میگیرد.

قطرخارجی نیدل (outer diameter): 1.3mm

میزان مایع عبوری (flow rate):100ml/min

 

 

 

 

آنژیوکت صورتی (20G)  :

آنژیوکت صورتی  در مواردی نظیر :  نمونه گیری خون  تزریقات دارویی و انتقال مایعات در بزرگسالان  مورد استفاده قرار میگیرد.

قطرخارجی نیدل (outer diameter): 1.1mm

میزان مایع عبوری (flow rate):65ml/min

 

 

 

آنژیوکت آبی(22G)  :

آنژیوکت آبی  در مواردی نظیر :  تزریقات دارویی ، شیمی درمانی  و برای تزریق مایعات به افراد مسن و کودکان و افرادی که رگ های نازکتری دارند  مورد استفاده قرار میگیرد.

قطرخارجی نیدل (outer diameter): 0.9mm

میزان مایع عبوری (flow rate):35ml/min

 

 

 

آنژیوکت زرد (24G)  :

در مواردی نظیر :  برای تزریقات دارویی و انتقال مایعات به کودکان و نوزادان  مورد استفاده قرار میگیرد.

قطرخارجی نیدل (outer diameter): 0.7mm

میزان مایع عبوری (flow rate):20ml/min

 

 

 

 

آنژیوکت بنفش(26G)  :

آنژیوکت بنفش در مواردی که نیدل بسیار نازک و ظریف مورد نیاز است مثلا در تزریق مایعات یا  مراقبت از نوزادان و بیمارانی که رگ های بسیار ظریف دارند مورد استفاده قرار میگیرد  .

قطرخارجی نیدل (outer diameter): 0.6mm

میزان مایع عبوری (flow rate):15ml/min